Europejski Szlak Dziedzictwa Kulturowego Paulinów

Europejski Szlak Dziedzictwa Kulturowego Paulinów
2021-02-08

Na Jasnej Górze została zaprezentowana „Strategia Rozwoju Szlaku Paulinów” na terenie województwa śląskiego. Spotkanie w poniedziałek, 8 lutego było także okazją do pierwszej publicznej prezentacji logotypu całego projektu, zatytułowanego „Europejski Szlak Dziedzictwa Kulturowego Paulinów”.

Podczas konferencji w Sali Papieskiej na Jasnej Górze, marszałek województwa śląskiego Jakub Chełstowski przekazał o. Arnoldowi Chrapkowskiemu, generałowi Zakonu Paulinów, „Strategię Rozwoju Szlaku Paulinów” na terenie województwa śląskiego, wraz z określonym już logotypem.

Projekt „Europejskiego Szlaku Dziedzictwa Kulturowego Paulinów” powstał w 2019 roku, i ma na celu pokazanie dziedzictwa Zakonu Paulinów szerszemu gronu odbiorców. Chodzi nie tylko o dziedzictwo duchowe, wypracowane przez wieki przez zakonników, ale także o ogromne dziedzictwo materialne – zabytki architektury, sztuki i kultury na terenie Polski, Węgier, Słowacji i Chorwacji, gdzie od wieków posługują paulini. Projekt realizują wspólnie: Zakon Paulinów i Śląski Urząd Marszałkowski w Katowicach.

Pierwszy etap projektu dotyczy województwa śląskiego jako punktu centralnego. Jego najważniejszym punktem jest Jasna Góra – sanktuarium umiejscowione w województwie śląskim. Obok klasztoru na Jasnej Górze, do projektu wpisane zostały dwie inne perły kultury paulińskiej z terenu województwa śląskiego – klasztor w Leśniowie oraz kompleks klasztorny św. Barbary w Częstochowie. W następnych etapach szlak ma zostać rozbudowany o inne regiony i poza granice Polski.

„Główną ideą tego szlaku jest popularyzacja duchowości paulińskiej, nie tylko w sferze liturgii, ale przede wszystkim w sferze szeroko pojętego dziedzictwa, także dziedzictwa materialnego, które na tym pierwszym etapie będzie obejmować trzy domy mieszczące się na terenie województwa śląskiego: a więc główny klasztor mieszczący się na Jasnej Górze, klasztor w Leśniowie oraz klasztor św. Barbary w Częstochowie – przypomina o. Arnold Chrapkowski, generał Zakonu Paulinów – Wiemy, że obecny czas wiele rzeczy ograniczył, ale dziękujemy także za to, że w tym czasie mogliśmy przy współpracy województwa śląskiego przygotować ten ogromny materiał, który dzisiaj Państwu zostaje zaprezentowany. Mamy ufność, że po tych teoretycznych wskazówkach przejdziemy już do konkretnych wdrożeń. Mamy nadzieję, że ten Szlak będzie służył nie tylko popularyzacji naszej duchowości, ale będzie także tym momentem, kiedy ludzie świeccy w sposób bardziej intensywny będą mogli zapoznać się i włączyć to dziedzictwo do swojego życia”.

O. generał zapytany o możliwości podróżowania tym szlakiem mówi: „Pomysłów na pewno jest dużo, są one na razie w fazie pomysłów, projektów, jaka będzie realizacja zobaczymy. Wiemy, że na terenie województwa śląskiego istnieje wiele szlaków i tutaj zobaczymy w jaki sposób ten szlak pauliński wpisać w krajobraz województwa. Wiemy, że na terenie Polski działa bardzo prężnie ‘szlak cysterski’, więc ważna jest współpraca różnych instytucji, różne formy będą rozpatrywane. Widać, też pokazała to pandemia, że musimy umacniać rodziny, dlatego bardzo ważna jest też rzecz, aby w małych grupach, bo do dużych jesteśmy przyzwyczajeni, ale małe grupy, szczególnie tutaj na jurze, żeby było to zwiedzanie, pielgrzymowanie rodzinne, w mniejszych grupach”.

„Dzisiaj zamykamy drugi etap pracy nad 'Szlakiem Paulinów'. To jest etap, gdzie mamy opracowaną strategię budowy tego Szlaku, łącznie z jego identyfikacją – wyjaśnia Wojciech Dziąbek, dyrektor Departamentu Turystyki Urzędu Marszałkowskiego woj. śląskiego - Mam nadzieję, że po tym etapie przystąpimy już do takiej twardej realizacji, czyli wyznakowania tego szlaku, postawienia tablic, pojawią się materiały, które będą o tym szlaku opowiadać, pojawią się plany zwiedzania poszczególnych obiektów. To będzie kolejny etap, nad którym od dzisiaj zaczniemy pracować”.

„To, co najważniejsze - określiliśmy, czym ma być 'Szlak Paulinów', jaką ma mieć myśl przewodnią, jaka jest idea tego Szlaku. Hasło to: ‘Duchowość w drodze’. Chcemy połączyć dwie rzeczy - z jednej strony przeżycia duchowe i pokazać całe bogactwo dziedzictwa kulturowego paulinów, i dać możliwość odbiorcy przeżywania duchowego, a z drugiej strony pokazać, poprzez podróż po Szlaku, bogactwo atrakcji turystycznych, które mu towarzyszą – mówi Wojciech Dziąbek - Jasna Góra, św. Barbara w Częstochowie i sanktuarium w Leśniowie to są obiekty położone na Szlaku Orlich Gniazd, który jest niewątpliwie jednym z największych atutów woj. śląskiego. To jest szlak niepowtarzalny nawet w skali Europy, a na pewno kraju, i chcielibyśmy bogactwo tego szlaku wykorzystać, proponując odbiorcy, pielgrzymowi czy turyście, możliwość przeżywania nie tylko duchowego w obiektach paulińskich, ale również po drodze możliwość zejścia ze szlaku na chwilę i zobaczenia chociażby zamków i innych atrakcji, które będą nam towarzyszyć aż do granic naszego województwa”.

„Nie chcieliśmy niczego narzucać, więc ta 'Strategia' powstawała w ramach dialogu z osobami, które w tej branży, szeroko pojętej, turystycznej pracują, która zdiagnozowała silne i słabe strony, zagrożenia. Z tych wszystkich prac planistycznych wyszła nam 'Strategia na plus’ - miejsce, które może się fenomenalnie rozwijać, szczególnie w aspekcie międzynarodowym, czyli na dzień dzisiejszy Jasna Góra, kościół św. Barbary w Częstochowie i sanktuarium w Leśniowie, ale kierunek Słowacja, Węgry i Chorwacja. Myślę, że to może być fantastyczna przestrzeń, którą pragniemy w tym roku rozbudować, podzielić się zadaniami i zdobyć finansowanie” – podkreśla marszałek województwa śląskiego Jakub Chełstowski.

„Urząd Marszałkowski wspiera ten proces, ale na to potrzeba większych środków finansowych, żeby to wszystko oznaczyć, i z pewnością środki europejskie będą tutaj znaczącym elementem – dodaje marszałek Chełstowski – Uważamy, że po czasie Covid-u Szlak Pauliński będzie się wpisywał w ten powrót do normalności, jako interesujący sposób spędzenia wolnego czasu, w gronie rodzinnym, przyjaciół, i poszerzeniu horyzontów wiedzy o regionie, ale także o Europie, bo to dziedzictwo jest międzynarodowe”.

Wraz ze „Strategią Rozwoju Szlaku Paulinów” na ręce ojców paulinów przekazany został logotyp Szlaku. Logo odwołuje się do symboliki drogi, rozumianej także jako ścieżka wewnętrznej przemiany, na której obecna jest Maryja, ale i przestrzeń poznania historii, piękna przyrody czy kontemplacji. Okrąg symbolizuje pełnię, litera P - paulinów, a dwie kreski - blizny na obrazie Matki Bożej Jasnogórskiej.

„Ten logotyp jest, w mojej ocenie, ponadwymiarowy - prosty, ale oddający historię tego miejsca i pokazujący, że tu można się wyciszyć i poszukać czegoś dla ducha, ale przede wszystkim zobaczyć niesamowitą historię” – stwierdza Jakub Chełstowski.

„Dzisiaj jesteśmy w momencie bardzo istotnym, dlatego że mamy księgę 'Strategii', mamy księgę znaku – mówi o. Mariusz Tabulski, przeor klasztoru paulinów w Krakowie, jeden z inicjatorów powstania Szlaku - Przeszliśmy ponad roczną drogę spotkań i na Jasnej Górze, i w Leśniowie, i w klasztorze św. Barbary. To były warsztaty z ojcami, którzy zarządzają tymi placówkami, ale również ze świeckimi ekspertami”.

„Mamy opracowaną strategię 'Szlaku', która jest pewnego rodzaju kluczem do rozpoczęcia następnych spotkań z urzędami marszałkowymi w Polsce, bo w naszym kraju są 23. klasztory paulińskie rozmieszczone w dużych odległościach. Są klasztory, w których jesteśmy, do których wróciliśmy po latach niewoli czy wojen, ale są klasztory jak Pińczów, Beszowa, Stara Wieś, gdzie nas nie ma. I ten Szlak będzie również pokazywał historyczne miejsca paulińskie na terenie Polski i na terenie Europy, tam, gdzie paulini nie wrócili, albo gdzie są ruiny naszych klasztorów”.

„To dzisiejsze spotkanie jest bardzo ważne, bo daje nam pewne narzędzie do tego, żebyśmy już konkretnie rozmawiali z urzędami marszałkowskimi, z marszałkami, z dyrektorami wydziałów kultury i turystyki. Wiemy, że ten moment jest bardzo istotny dlatego, że turystyka ma być kołem zamachowym rozwoju po pandemii, bo Unia Europejska dała duże środki na wyrównanie braków wywołanych skutkami epidemiami i ograniczeniami w dziedzinie turystyki” – dodaje o. Tabulski.

Na konferencji obecni byli także: wicemarszałek woj. śląskiego Wojciech Kałuża, przeor Jasnej Góry o. Samuel Pacholski i przeor klasztoru św. Barbary o. Ryszard Bortkiewicz.

Źródło: Biuro Prasowe Jasnej Góry

Europejski Szlak Dziedzictwa Kulturowego Paulinów Europejski Szlak Dziedzictwa Kulturowego Paulinów Europejski Szlak Dziedzictwa Kulturowego Paulinów Europejski Szlak Dziedzictwa Kulturowego Paulinów Europejski Szlak Dziedzictwa Kulturowego Paulinów Europejski Szlak Dziedzictwa Kulturowego Paulinów Europejski Szlak Dziedzictwa Kulturowego Paulinów Europejski Szlak Dziedzictwa Kulturowego Paulinów